Het viel ons meteen op toen wij voor het eerst op de Duitse militaire begraafplaats in La Cambe waren. De leeftijd van sommige soldaten die hier begraven liggen: vijftien, zestien jaar oud soms nog maar. Dit zijn kindsoldaten van de 12. SS-Panzer-Division ‘Hitlerjugend’, ontdekten we.

Ze waren in 1943 gerekruteerd onder de fanatiekste leden van de Hitlerjugend. De divisie was aangevuld met ervaren veteranen van het oostfront en gelegerd in de buurt van Caen. Daar deden de jongens, na een basistraining van zes weken, hun eerste praktijkervaring op tegen de Canadezen.

De Hitlerjugend geldt overigens als één van de meest succesvolle projecten van het nazi-regime. De jeugdbeweging werd al in 1922 opgericht, twee jaar na de nazi-partij zelf. Het begon allemaal onschuldig genoeg. Met andere kinderen leuke dingen doen: kamperen, sporten, leren samenwerken. Daar is op zich weinig tegen, natuurlijk.

Maar in de loop der tijd werden alle andere verenigingen opgedoekt; kinderen die géén lid waren van de Hitlerjugend misten alle aansluiting met de samenleving. En als je vroeger geen lid was geweest, kon je later geen baan krijgen. Uiteindelijk werd lidmaatschap van de Hitlerjugend een wettelijke plicht en was verder al het jeugdverenigingsleven verboden.

De Hitlerjugend ontwikkelde zich tot een paramilitaire indoctrinatiemachine. Aan de voorkant gingen er onschuldige kinderen in en aan de achterkant kwamen er ideale nazi-soldaten uit. Gezond en fit, anti-intellectueel en anti-Joods, overtuigd van de superioriteit van het Arische ras, gehoorzaam en bereid te sterven voor het Derde Rijk.

Van de Hitlerjugend werd een actieve bijdrage verwacht. Ze deden werk dat bleef liggen omdat alle volwassenen druk waren met de oorlog. Ze bezorgden de post, bewerkten het land, bestuurden de trams. Maar naarmate de oorlog langer duurde, werd het werk grimmiger. Kinderen gingen helpen bij de luchtafweer en de brandweer, puin ruimen na bombardementen, gewonden verzorgen, lichamen bergen…

Vanuit die situatie was het geen grote stap meer naar trainingskampen waar kindsoldaten werden opgeleid voor de SS en de Wehrmacht. In het leger konden ze de extra aanvulling goed gebruiken. Want er waren chronisch te weinig manschappen, zeker na de verloren Slag om Stalingrad in 1943. Beter kindsoldaten dan geen soldaten, nietwaar?

Uiteindelijk kwam er een hele divisie van 16.000 piepjonge soldaten. Officieel ging het om jongens van 17 jaar en ouder, maar 15- en 16-jarigen werden niet weggestuurd. Heel veelzeggend, vind ik: in hun rantsoen kregen de jongens van de 12. SS-Panzer-Division ‘Hitlerjugend’ snoepjes in plaats van de gebruikelijke drank en sigaretten.

Duitse krijgsgevangenen, twee leden van de 12de pantserdivisie Hitlerjugend.

Zo triest. Een hele generatie Duitse kinderen werd vermorzeld door de ambities van één man. Als je de foto van die bedremmelde knulletjes hierboven ziet, breekt je hart. Toch? Maar vergis je vooral niet: die knulletjes konden bloedfanatiek en wreed zijn. Ze waren in naam van hun führer tot gruweldaden in staat. De Canadese krijgsgevangen die in de buurt van Caen met een kogel in hun achterhoofd zijn teruggevonden, hebben dat aan den lijve ervaren.

Dus ja. Ook deze oorlog, die toch vrij duidelijk door ’the good guys’ is gewonnen, heeft voornamelijk slachtoffers. Ook onder ‘the bad guys’.